Sprzęt

Nagaoka - magia wkładek permalojowych (i nie tylko)

Tomasz Pniewski
Tomasz Pniewski
25.02.2020
Dzisiaj po raz kolejny przyjrzymy się produktom japońskiego producenta - Nagaoka. Nie będą to produkty historyczne, ale dostępne w aktualnej ofercie, z pominięciem gramofonów, którym być może poświęcę w przyszłości cały artykuł.

Nagaoka jest jednym z najbardziej znanych producentów wkładek gramofonowych na rynku. Zaopatruje cały świat, zarówno w produkty tzw. "pudełkowe", jak i będące dopełnieniem produktów innych producentów, niekoniecznie pod szyldem własnej marki. Wkładki Technics EPC-207 oraz EPC-270 są jednymi z najbardziej rozpoznawalnych na rynku produktów vintage. Dostępne były w zdecydowanej większości gramofonów tego producenta, nabierając przez lata status jednego z najlepszych przetworników na rynku. Romans z Technicsem nie był jedyny - firma dostarczała swoje produkty również pod logo marki Philips, jak i wielu innych, mniej i bardziej znanych producentów sprzętu.

Aktualnie oferowana seria wkładek MP jest wynikiem lat badań, nieustannego rozwoju oraz poszukiwania najlepszej drogi do idealnego dźwięku. Już w ubiegłym wieku można było zaryzykować stwierdzenie, że na rynku wkładek gramofonowych ludzkość osiągnęła szczyty technologiczne. Pojawiły się modele potrafiące przenosić wielokrotność maksymalnej, słyszalnej przez ludzkie ucho częstotliwości, wkładki pracujące pod minimalnym naciskiem, szlify doskonałe, ultralekkie i sztywne wsporniki igieł, a nawet umożliwiające laserowe odtwarzanie płyt winylowych! Można by uznać, że producenci się wypalili i pozostało im jedynie dostosowywać swoje produkty do panujących trendów, zarówno tych odpowiadających za odsłuch, jak i za coraz bardziej istotną warstwę wizualną sprzętu. 

W latach 80. XX wieku w Nagaoka postanowili zmienić coś, co wielu uważało za tak oczywisty element wkładek Moving Magnet, że przez lata pozostawało - z małymi wyjątkami - niezmienne. Mowa o elemencie drgającym pomiędzy cewkami: magnesie - sercu całej wkładki. Niektórzy producenci oferowali wkładki typu Moving Iron (MI), w których elementem drgającym było żelazo. Najbardziej znanym przedstawicielem tej grupy jest Grado, jak również polskie wkładki Unitra Fonica MF. W Nagaoka postanowili jednak napisać całą historię na nowo. 

Pierwszym elementem, który należało zmienić, był magnes, będący w standardowej wkładce MM elementem drgającym. Zastąpiono go permalojową rurką, a jego samego osadzono na stałe pod spodem cewek i zespołu drgającego. W ten sposób powstała nie tylko nowa seria wkładek, ale i nowy rodzaj wkładek - wkładki Moving Permalloy

Permaloj to stop niklu (80%) z żelazem (20%). Dwie najważniejsze cechy charakterystyczne tego materiału to duża podatność magnetyczna oraz niska masa własna. Zmniejszenie masy elementu drgającego pozwala na przenoszenie nawet najmniejszych drgań odczytanych przez igłę oraz szybką reakcję na coraz to nowe dane. Dzięki temu wkładka nie gubi się podczas natłoku dźwięków. Im cięższy materiał drgający, tym więcej danych ucieka podczas przenoszenia ich z igły, przez wspornik, aż do odczytania przez cewki. Zmniejszenie masy tego materiału przybliża wkładki MP do wkładek MC, gdzie elementem drgającym jest bardzo lekka i malutka cewka, przy jednoczesnym uniknięciu problemów charakterystycznych dla wkładek MC - małego sygnału wyjściowego i niewymiennych igieł. Niestety konstrukcja wkładek MP - czy też MI - ma swoje wyzwania konstrukcyjne. Największym z nich jest utrzymanie stałego i wystarczająco dużego namagnesowanie ferromagnetyka. Zwykły magnes mógłby okazać się zbyt słaby, przez co przenoszone drgania nie byłby wystarczająco wzmacniane i upragnione detale i szczegóły nie pojawiłby się ostatecznie jako fala dźwiękowa. Z tego powodu zastosowano bardzo mocny magnes samarowo-kobaltowy. W wyższych modelach wkładek z serii MP wprowadzono jeszcze jedną zmianę: permaloj zastąpiono super-permalojem, czyli lżejszą i doskonalszą wersją podstawowego produktu. Jakie są jeszcze zmiany w poszczególnych modelach?

Całość zestawienia otwiera podstawowy model, będący następcą wkładki MP-10, czyli model MP-100. Jest to przetwornik osadzony w obudowie w standardzie 1/2", przez co bez problemu zamontujemy go w większości znanych gramofonów. Na samym końcu aluminiowego wspornika znajduje się diamentowa igła o sferycznym szlifie, typu bonded. Całość przenosi zakres od 20 Hz to 20 KHz, równowaga kanałów jest na poziomie niższym niż 2dB, a separacja kanałów wynosi więcej niż 22 dB przy sygnale 1 kHz. Wkładka ma średniej wartości podatność, przez co bez problemu możemy zawiesić ją na ramionach o średniej masie efektywnej. Nacisk pod jakim pracuje igła to 2 gramy, z możliwością zejścia do 1,8 grama albo podwyższenia do 2,3 gramów, dzięki czemu możemy delikatnie wpływać na charakter wkładki.

Następnym, a zarazem najpopularniejszym modelem z całej serii, jest wkładka Nagaoka MP-110, która zastąpiła swoją poprzedniczkę MP-11. Zmiany w stosunku do modelu niższego nie są imponujące, ale w ostatecznym rachunku dają bardzo dobry efekt! Główną z nich jest szlif igły - zamiast sferycznej, zainstalowano igłę eliptyczną. Pozwoliło to na zwiększenie górnej granicy przenoszenia częstotliwości aż do 25 KHz! Równowaga kanałów polepszyła się o pół decybela, co przy tak niskiej wartości, jak wyjściowa 2 dB, jest ogromną poprawą! Separacja kanałów wynosi 23 dB dla sygnału o wartości 1 kHz, co również jest wyraźną poprawą. Drugą zmianą jest nacisk igły, pod jaką pracuje wkładka. Wynosi on 1.75 grama, przy czym można zejść aż do 1.5 grama! Jest to dobra propozycja dla gramofonów o średniej, jak i lekkiej masie efektywnej.

Kolejne modele takie jak MP-150, MP-200, MP-300czy najwyższy model MP-500, to pokaz coraz większego kunsztu inżynierskiego. MP-150 to udoskonalona wersja MP-110. Wspornik to utwardzane aluminium, co pozwoliło uzyskać jeszcze lepszą separację pomiędzy kanałami. Poprawie dzięki temu ulega stereofonia i detale. MP-200 to przełomowa wkładka w zestawieniu. To tutaj do gry wchodzi super-permaloj, a jako wspornik igły zastosowano dużo lżejszy oraz sztywniejszy od aluminium bor. W najwyższym modelu  (MP-500) zastosowano szlif liniowy. Materiał wspornika to wspomniany już bor. Takie połączenie dało najlepszy efekt! Separacja pomiędzy kanałami to aż 27 dB, a równowaga pomiędzy kanałami jest lepsza niż 1 dB. Wkładka pracuje na nacisku 1.5 grama, ale bez trudu możemy zejść do 1.3 grama. Każdy wyższy model ma coraz mniejszy sygnał wyjściowy. Przy MP-500 to już tylko 3 mV, przez co dla niektórych wkładka może wydawać się zbyt cicha. Warto dobrać do niej dobry przedwzmacniacz, by wycisnąć z niej jak najwięcej.

Nagaoka to nie tylko wkładki oraz igły - to całe morze świetnych oraz bardzo przydatnych akcesoriów. Bardzo cenię tę markę ze względu na świetny stosunek ceny produktów do ich jakości. Na szczególne wyróżnienie zasługują wewnętrzne koszulki antystatyczne o oznaczeniu JC30LP. Sprzedawane są w zestawie po 30 sztuk. Ich kształt bardzo dobrze sprawdza się w codziennym użytkowaniu. Z jednej strony są zaokrąglone przez co, wkładając je do okładki, nie pozaginamy rogów, dzięki czemu nawet po dłuższym użytkowaniu koszulka wygląda estetycznie. Jej wymiary zewnętrzne (32.5 cm na 32.5 cm) pozwalają na bezproblemowe włożenie ich do nawet najmniejszych okładek występujących na rynku. Najważniejsze jednak, że wykazują świetne właściwości antystatyczne, przez co płyty nawet długo niemyte zachowują czystość.

Należy dbać nie tylko o czystość płyt winylowych. Równie istotna jest dbałość o igły gramofonowe. Mając dobrą igłę, nie możemy czyścić jej pierwszym przypadkowym płynem. Wiele z płynów opartych jest o alkohol izopropylowy, który w kontakcie z klejem igły może doprowadzić do odklejenia diamentu. Doskonale w tej roli sprawdza się płyn Nagaoka AM801. Umieszczony został w kompaktowej buteleczce z wygodnym pędzelkiem, dzięki któremu wyczyścimy nawet najdelikatniejsze igły gramofonowe. Należy pamiętać, by wykonywać ruchy do siebie, w przeciwnym wypadku możemy uszkodzić igłę!

Moim ulubionym gadżetem ze stajni Nagaoki jest rolka czyszcząca do płyt, która otrzymała oznaczenie CL-1000. Wykonano ją z materiału nazwanego elastomerem, który charakteryzuje się świetnymi właściwościami lepnymi. Jest ona na tyle miękka, że bez problemu dostaje się do głębszych warstw rowka. W dodatku jej konserwacja jest bajecznie prosta. Wystarczy opłukanie w najzwyklejszym H2O. Dla bardziej konserwatywnych odbiorców Nagaoka posiada szczoteczkę do czyszczenia o oznaczeniu CL118. Wykonano ją z bardzo delikatnego materiału, co zapobiega porysowaniu płyty nawet przy mocniejszym przyciśnięciu szczoteczki.

Nagaoka w swojej ofercie ma produkty o wyjątkowo dobrej jakości przy zachowaniu rozsądnych cen, dzięki czemu przez lata cieszy się niesłabnącą popularnością!

Linki do produktów przekierowują na oficjalną stronę salonu Audioforte z Warszawy.

Jedyny polski portal o płytach winylowych. W sieci już od ponad 10 lat (wcześniej Psychosonda)

Dane kontaktowe

Redakcja Portalu Winylowego
(biuro e-words)
al. Armii Krajowej 220/P03
43-316 Bielsko-Biała

© 2024 Portal Winylowy. All rights reserved.