Jurek Owsiak

To pierwsza płyta, jaką miałem w życiu. Przybyła zza granicy, z Anglii, a więc był to oryginał - w oryginalnej okładce. Płyta została wydana w czasach, kiedy chodziłem do szkoły średniej, w sierpniu 1965 roku. Ten egzemplarz był dla mnie monstrualnie ważny. Stał się przepustką na wszystkie domówki. Wkładałem album pod pachę, wchodziłem na imprezę i byłem królem prywatki.

Beatlesi byli w moim życiu ważną kapelą. Zresztą w Polsce bardziej prezentowaną niż Rolling Stonesi. U nas byliśmy bardziej „ożenieni” z Beatlesami. Płyta cztery razy wylatywała z okładki, szła swoimi ścieżkami, więc miała mankamenty: była przedziurawiona w dwóch miejscach i sczepiona mosiężnym drutem. Pierwsze nagranie ze strony A i ze strony B było nie do użycia. Reszta grała. Teraz, kiedy mam nowe tłoczenia nowych wydawnictw, to wszystkie trzaski mam w głowie. Są u mnie zakodowane.

Druga płyta, która zrobiła ogromne wrażenie nie tylko na mnie, ale i na połowie świata, to oczywiście „Sgt. Pepper”. Miałem ją z wydawnictwa Dum Dum. Był to indyjski label. Kupiłem ją w sklepie muzycznym na ulicy Kruczej. Spacerowałem z kumplem, było już po dziewiętnastej, sklep był zamknięty, ale zobaczyłem ją na wystawie. A obok stał jakiś gościu i mówi: „Mogę ci zająć kolejkę, bo ja już stąd nie pójdę”. Ja na to: „Dobra, będę rano”. Byłem tam o siódmej i pod sklepem stało chyba z sześć osób, ale ten człowiek powiedział: „Kolega tu był za mną”. A w sklepie były tylko cztery płyty! Tak więc dwie osoby się nie załapały. W ogóle było dla mnie nieistotne, że wydało to jakieś wydawnictwo Dum Dum. Ważne było, że trzymałem w ręku płytę absolutnie wtedy topową.

No i przede wszystkim ta okładka. Po dzień dzisiejszy jest wzorcowym dziełem, które zainspirowało wielu producentów i artystów do podobnego myślenia o okładce. Istniała cała legenda jej „czytania”: te symbole, które podobno były tam poukrywane, po to, żeby budzić zainteresowanie. Wierzyliśmy nawet, że Paul McCartney nie żyje – taki ponoć był przekaz tej płyty. To, że „skończyłem”, że ktoś trzyma nad nim rękę, że jakieś kwiaty są obok niego. Bardzo tym wszystkim żyliśmy.

Trzecią płytą jest Rolling Stones „Sticky Fingers”. Osobiście kupiłem ją w Niemczech, kiedy pojechałem pierwszy raz stopem do Berlina Zachodniego. Zobaczyłem ją w sklepie muzycznym i zapłaciłem 30 marek czyli prawie wszystkie moje pieniądze. Miałem na drogę 50 marek i 30 wydałem na tę płytę. Suwak działa po dziś dzień. Okładkę zrobił Andy Warhol i wytyczył nią coś kompletnie nowego. Zrobił ją na prośbę Jaggera, który wysłał do niego list. Czytałem go nawet kiedyś w radiu. [Mick – przyp. red.] mówił w nim przede wszystkim o pieniądzach. Prosił, żeby zrobić okładkę, która nie będzie droga i będzie prosta w produkcji, bo trzeba się liczyć z tym, że nakład będzie duży. Dostał najbardziej trudną okładkę do wydrukowania, do wyprodukowania i do przewiezienia. Suwak był autentyczny. I wystawał. Te płyty bardzo źle się przewoziło, pakowało, ale wszystkie pomysły Warhola zostały, łącznie z suwakiem, z tym że widać tam gacie, owłosione nogi, owłosione podbrzusze i super użyte pieczątki. Wszystkim to się podobało. Zawartość płyty też była dla mnie absolutnie topowa. Było to coś niewiarygodnego, wspaniałego i cudownego.

Wspomnę pierwszą płytę Czerwonych Gitar. Zobaczyłem ją u kumpla. To był 1966 rok. Płyta ta miała absolutne hiciory, bardzo się wszystkim podobała, byliśmy nią zachwyceni. Nikt nie wnikał, czy muzycy ściągają od zachodnich kapel, czy to jest taki wschodni big-beat... Taki był, ale my mieliśmy odjazd. No i ta okładka. Dzisiejsze kapele punkowe mogłyby się uczyć. Chłopcy stali tam na tle jakiegoś magazynu, obok były stare pudła, zniszczony mur... Bardzo lubiłem tę płytę, bardzo ją przeżywałem. Byliśmy wtedy jeszcze dzieciakami...

Okładka szalenie mi się podobała. Oczywiście wszystkie te okładki robił Karewicz. To było coś pięknego. Wyszło to chyba rok po wydaniu Czerwonych Gitar. Wydawało mi się, że Niebiesko-Czarni poszli dużo dalej. Już wszelkiego rodzaju fuzzbustery, jakieś przystawki... No i wyglądali świetnie. Jak na owe czasy wydawało nam się, że jesteśmy w siódmym niebie.

Zdecydowanie z polskich płyt największe wrażenie w tamtych czasach zrobiła na mnie „Enigmatic” Czesława Niemena. Próbowałem ją kupić dwa razy. Udało się za trzecim. Takie były kolejki. Pani w sklepie mówiła: „Już wyszły, już ich nie ma”. Pamiętam, że w tamtych czasach - był to 1970 rok - w szkołach pozwalano nam na języku polskim wysłuchać utworu „Bema pamięci żałobny rapsod”. Panie polonistki były zdziwione, ale mówiły: „Skoro jest to sposób na poznawanie Norwida, to dlaczego nie?” Szalenie nam się to podobało. Inny utwór - „Jednego serca” - to był Asnyk. W innej piosence Kubiak, Przerwa-Tetmajer.

Wtedy Czesław był zakręcony na Norwida. Niemalże mówił tym Norwidem w każdym wywiadzie. To była piękna płyta. Ale kiepsko wydana. Pomysł z tymi zdjęciami, świecami, z tym wszystkim był dobry, ale polskie płyty wydawano wtedy fatalnie. Nie miały tzw. rantu, czyli grzbietu, który miały płyty zagraniczne. Zazdrościliśmy. Dlatego moje „Help” robiło takie wrażenie. Kiedy szedłem z tą płytą pod pachą, to po prostu byłem absolutnym królem prywatki. Dum Dum miało słaby ten rant, a polskie wydawnictwa nie miały go w ogóle. [Okładki - przyp. red.] były drukowane na bardzo złym papierze i oprócz Marka Karewicza, który robił super zdjęcia, zdarzały się straszne bohomazy projektowane przez artystów plastyków, którzy nie mieli z muzyką nic do czynienia. Z dobrych artystów np. pan Butenko projektował okładki i nie miało to nic wspólnego z muzyką. A sam artysta był przecież cudowny.

Była to moja pierwsza płyta Led Zeppelin. Spotkałem kolegę na ulicy i zobaczyłem tego Zeppelina. Pytam: „Co to jest?” A on na to: „To jest taka bluesowa kapela z Anglii”. „Jak się nazywa?” „Led Zeppelin”. „Fajnie grają?” „Słuchaj, no, dają mocno, super płyta”. I to była wtedy cała opinia o płytach. „Fajna płyta?” „No, bardzo fajna”.

Kiedy trafiła do mnie, zachwyciłem się natychmiast. Wszystkim tym, co tam było w środku: kompozycjami dłuższymi, krótszymi, gitarowymi wstawkami... Że można tak grać na gitarze, że można tak to nagrywać. Ten album przeszedł wszelkie moje wyobrażenia. Jak oni to zrobili, jak oni to nagrali, jak to wszystko działało. Również okładka zrobiła na mnie wielkie wrażenie. Kontur zeppelina i wmontowane w to twarze członków zespołu. Do tego te kolory i sam napis. Podobało nam się, że kapele miały swoje logotypy, które były rozpoznawalne, powtarzalne. No i oczywiście sama płyta była przepięknie skomponowana. Zawartość nas powaliła. Po dzień dzisiejszy puszczając sobie Zeppelinów na bardzo dobrym sprzęcie, zdaję sobie sprawę, że ten samochód ciągle pędzi. Nie zostaje w tyle, nie rzęzi. Nie ma tam niczego, o czym można by powiedzieć, że to muzyka sprzed paru dekad.

Na tę płytę załapałem się w Szwajcarii: U2 „Rattle and Ham”. Wtedy już były kompakty i pani w sklepie zapytała, czy chcę CD. Ale ja nie miałem odtwarzacza w domu, więc wziąłem winyl. Wspaniała płyta z cudownymi balladami, które były nagrywane na żywo w Arizonie, w Denver, w Nowym Jorku. Wszystko to ułożyło się w płytę, którą mam po dziś dzień. Tych płyt się nie pozbywam, te płyty u mnie są, chociaż gramofon mało się już odzywa...

Żebyście zdali sobie sprawę, jak kochaliśmy muzykę, jak jej poszukiwaliśmy, to jest taka płyta Pink Floydów „Atom Heart Mother”. Na okładce jest krowa. I tak się mówiło w skrócie: Krowa. Pink Floyd Krowa. Kiedy została wydana w 1970 roku, kumpel powiedział: „Znam gościa, który ma Krowę”. „Gdzie?” „Mieszka w blokach, niedaleko”. Czailiśmy się na niego przez dwa tygodnie. Nie mógł nas przyjąć, bo w domu ciągle byli rodzice. Wychodził na klatkę schodową i mówił: „Nie dzisiaj”. Wreszcie ją dorwaliśmy. Nawet nie po to, żeby posłuchać. Tylko dotknąć. Żeby po prostu ją zobaczyć, potrzymać w ręku. „Wow, to tak ona wygląda!”