19 kwietnia 2008 roku w sklepie płytowym niezależnej sieci Rasputin Music w Moutnain View pojawili się członkowie słynnego zespołu Metallica: James Hetfield, Lars Urlich i spółka wyrazili swoje poparcie dla niewielkich tradycyjnych sklepów z płytami i rozdali kilkaset autografów. W prezencie od zespołu i Rasputin Music zgromadzeni otrzymali też koszulki. Równocześnie tego samego dnia pojawiło się co najmniej 10 specjalnych wydań płyt takich zespołów jak Death Cab For Cutie, R.E.M. Czy Vampire Weekend. Rasputin nie była jedyną siecią, która tamtego dnia przygotowała podobne atrakcje. W akcji uczestniczyło 300 amerykańskich sklepów, w tym marki tak znamienite jak Waterloo Records czy Vintage Records. Angielski muzyk Billy Bragg zachwycił się ideą i obiecał, że zabierze ją ze sobą do ojczyzny. Właśnie tak obchodzono pierwszy Record Store Day.
Jak się to wszystko zaczęło?
Idea Record Store Day narodziła się w 2007 roku podczas spotkania właścicieli sklepów płytowych w Baltimore. Wśród twórców projektu przewijają się nazwiska Eric Levin, Michael Kurtz, Carrie Colliton czy Don Van Cleave. Cel – oddanie hołdu kulturze niezależnych sklepów z płytami, ukochanych przez fanów płyt winylowych i nie tylko. Data – co roku w trzecią sobotę kwietnia. Środki – setki artystów pojawiających się w sklepach na terenie całych Stanów, śpiewając i spotykając się z fanami, specjalne wydawnictwa płyt winylowych i CD i inne promocyjne materiały. Choć cel, data i środki są w przypadku wszystkich sklepów podobne, każdy z nich przygotowuje uroczystość po swojemu, sprawiając, że Record Store Day staje się prawdziwym świętem niezależności i indywidualizmu. Coroczną pracę wykonywaną przez organizatorów i gości Record Store Day wspiera swoimi codziennymi wysiłkami organizacja pod tą samą nazwą. Za pomocą m.in. swojej strony www.recordstoreday.com oraz kanałów w mediach społecznościowych przekonuje o znaczeniu i pięknie niezależnych sklepów płytowych. Na wspomnianej stronie możecie także znaleźć kompletne listy specjalnych wydawnictw płytowych opublikowanych przy okazji każdej z odsłon Record Store Day.
Zapraszamy was do krótkiego przeglądu wydarzeń z pięciu edycji, jakie odbyły się po tej inauguracyjnej, opisanej powyżej.
Record Store Day 2009
Druga edycja Record Store Day odbyła się 18 kwietnia 2009 roku. O tym, jak bardzo rozwinęła się w ciagu roku, świadczy liczba 85 specjalnych wydawnictw oraz występy takich wykonawców, jak Bob Dylan, Slayer, Wilco, Tom Waits, Leonard Cohen, Disturbed, Erykah Badu czy The Eagles of Death Metal. W sumie artyści uczestniczyli w ok. 500 specjalnych eventów na terenie całych USA. „Gdyby nie sklepy płytowe, nie byłoby Wilco” - przyznał lider Wilco Jeffrey „Jeff” Tweedy. Jesse Hughes z The Eagles of Death Metal pełnił z kolei rolę oficjalnego ambasadora Record Store Day. Wsparcia inicjatywie udzielił burmistrz Nowego Jorku Mike Bloomberg, a jurorzy słynnego telewizyjnego talent show American Idol rozmawiali o swoich ulubionych wydawnictwach, dodatkowo pomagając w popularyzowaniu idei. Record Store Day po raz pierwszy dotarł także poza granice Stanów Zjednoczonych, pozytywnie nawiedzając sklepy w Wielkiej Brytanii, Irlandii, Japonii, Szwecji czy Holandii.
Record Store Day 2010
Trzecia edycja Record Store Day odbyła się 17 kwietnia 2010 roku. Tym razem oficjalnym ambasadorem został rockowiec Joshua Homme z Queens of the Stone Age. „Last Shop Standing: Whatever Happened to Record Shops” Grahama Jonesa została z kolei oficjalna książką wydarzenia. Mike Bloomberg po raz kolejny podkreślił znaczenie Record Store Day, a popularny nowojorski program radiowy Anything Anything with Rich Russo wydał winylową składankę z wykonaniami lokalnych zespołów. W całych Stanach specjalne występy dawali artyści z najwyżej półki: Smashing Pumpkins, Frank Black, Angie Stone, Jason Derulo, Alice in Chains, Slash czy Emmylou Harris. Młodzi artyści rywalizowali z kolei w „Record Store Day: High School Battle of the Bands”. W roku 2010 w Record Store Day wzięło udział ponad 1400 sklepów w USA i na świecie, a zdecydowana większość z nich zanotowała znakomite wyniki sprzedaży, znacznie dystansując osiągnięcia z poprzedniego sezonu. Edycja nr 3 to także początek Record Store Day w Czarny Piątek – dzień po Dniu Dziękczynienia, rozpoczynający w Stanach Zjednoczonych sezon zakupów na Gwiazdkę. W Czarny Piątek amerykańskie sklepy oferują wyjątkowo hojne promocje, co często kończy się brawurową i agresywną rywalizacją o towary. Miejmy nadzieję, że rywalizacja o płyty będzie tylko brawurowa, a nie agresywna.
Record Store Day 2011
Rok 2011 przyniósł czwartą edycję, która odbyła się 16 kwietnia. Tym razem ambasadorem został Ozzy Osbourne, postać, której fanom rocka i metalu zdecydowanie nie trzeba przedstawiać. W sklepach płytowych na całym świecie pojawiło się ponad 600 wykonawców, bijąc tym samym kolejny rekord. W gwiazdozbiorze dostrzec można było Beastie Boys, Foo Fighters, My Chemical Romance, Anvil, Josha Grobana, Jacka White'a czy Ala Jardina z The Beach Boys.
Dokument „Sound it Out” wybrany został oficjalnym filmem czwartej edycji Record Store Day. Opowiada on o tytułowym Sound It Out Records – ostatnim sklepie z płytami w angielskim mieście Stockton-on-Tees. Sukces tej edycji był na tyle duży, iż magazyn Billboard niemal w całości przypisał mu zasługę za doskonały pod względem sprzedaży płyt w całych USA tydzień (o 182 tys. egzemplarzy więcej niż w tygodniu poprzednim).
Record Store Day 2012
21 kwietnia 2012 roku miała miejsca piąta edycja Record Store Day. Przyjemność bycia oficjalnym ambasadorem przypadła Iggy'emu Pop'owi. Przygotowanych zostało ponad 400 specjalnych wydawnictw na winylach i płytach kompaktowych. Wśród nich m.in. nagrania Abby, Arctic Monkeys, Bruce'a Springsteen'a, Bruno Marsa, Davida Bowie'ego, Coldplay, Disturbed, Foster the People, Jamiroquai, Metalliki, Paula McCartneya czy Sex Pistols. Brytyjska Official Chart Company zaczekała do rozpoczęcia Record Store Day 2012 z ogłoszeniem startu nowej listy przebojów – Official Record Store Chart – opartej wyłącznie na sprzedaży płyt w niezależnych sklepach płytowych. Od 2012 roku Record Store Day celebrowany jest również w Polsce, gdzie cieszy się sporą popularnością.
Record Store Day 2013
Tegoroczna, szósta edycja Record Store Day odbyła się 20 kwietnia. Tytułem ambasadora pochwalić mógł się Jack White, znany z zespołu White Stripes i jako założyciel wytwórni Third Man Records. Nakładem swojej wytwórni uczcił Record Store Day i 10 rocznicę ukazania się najpopularniejszego albumu White Stripes „Elephant”, wydając limitowaną edycję krążka do kupienia tylko w sklepach biorących udział w przedsięwzięciu. Wśród licznych specjalnych wydawnictw pojawiły się nagrania Billy'ego Bragga, Boba Dylana, Elliotta Smitha, Notorious B.I.G., Placebo i Pink Floyd. Drugi raz Record Store Day zagościł także w Polsce.
Czekamy na kolejne imprezy winylowe.
W rozmowie z „Co Jest Grane” John Kuntz z amerykańskiej sieci sklepów płytowych Waterloo Records powiedział ; „Jeszcze nie tak dawno sklepy płytowe miały nie najlepszą opinię. Niektórzy twierdzili, że to przeżytek, że to tylko kwestia czasu zanim padną. Porównywano nas do kowali, którzy tworzą podkowy w czasach, gdy cały świat nie jeździ konno, tylko samochodami”. Record Store Day w opinii jego i właściwie każdego bez wyjątku branżowego specjalisty w ogromnym stopniu przyczynił się do odwrócenia tego trendu. Do przekonania, że są inne kryteria oceniania muzyki niż możliwość zmieszczenia jej w kieszeni na odtwarzaczu mp3. Artyści w Stanach Zjednoczonych i na świecie docenili Record Store Day, bo stanowi on święto sklepów, które wielu z nich umożliwiły robienie muzyki na większą skalę. Pamiętajmy o tym, gdy za kilka miesięcy, a dokładnie 19 kwietnia 2014 roku, Record Store Day powróci. Także do polskich fanów płyt winylowych.
